Kijów - Bykownia - Polski Cmentarz Wojenny (Ukraina)

Szczegóły: Utworzono: środa, 04, wrzesień 2019 20:48; Poprawiono: czwartek, 12, wrzesień 2019 19:04; Opublikowano: środa, 04, wrzesień 2019 20:48; Odsłony: 2644

Kijów - Bykownia - Polski Cmentarz Wojenny (Ukraina)

Położenie: Bykownia, Wschodnia część Kijowa, przy drodze do Browarów

Rok: 21 IX 2012

Projektant: Marek Moderau, Robert Głowacki

Las na terenie dawnej wsi Bykownia był wykorzystywany jako miejsce pochówku ofiar stalinowskich represji od lat 30-tych. Szczególne natężenie zbrodni miało miejsce podczas Wielkiej Czystki. W 1940 r. pochowano tu ofiary mordu katyńskiego, polskich jeńców wojennych z więzień zachodniej Ukrainy, a także ze Stryja, Lwowa czy Stanisławowa. W 1971 r. wykonano pierwsze prace archeologiczne, ustawiono pomnik, wskazując winnych mordu Niemców. Po kolejnych pracach badawczych wykonywanych po 1989 r. władze ZSRR przyznały się do zbrodni. Spoczywają tu szczątki 3435 polskich obywateli z Ukraińskiej Listy Katyńskiej

Przy wejściu na teren cmentarza znajduje się pierwszy pomnik z napisem Bykowniańskie Mogiły. Pomnik przedstawia postać jednej z ofiar na tle rozłupanego głazu z datą 1937. Widoczne z drogi do miejscowości Browary.

Również przy wejściu ustawione są metalowe, ciekawe kompozycyjnie krzyże oraz tablice informacyjne w języku ukraińskim. Jedna zawiera plan lasu z zaznaczonymi mogiłami, a osiem historię tych rejonów Kijowa w latach międzywojennych. Tuż obok jeden wagon na podkładzie.

Na głazie przy wejściu znajduje się inskrypcja po ukraińsku, że "Tu, w 19 kwartale Bykowniańskiego lasu pochowano ofiary politycznych represji"

Droga przez las oznaczona jest słupkami i przewiązanymi drzewami wstęgami w barwach narodowych Ukrainy.

Obok siebie w lesie usytuowane są dwie części cmentarza, po lewej ukraińska, z pomnikiem pośrodku, ścianą na której umieszczono nazwiska ofiar, piramidą zwieńczoną krzyżami oraz część polską.

Na teren polskiej kwatery wchodzi się między dwoma pylonami o łagodnie ściętych wierzchołkach, na których znajdują się orzełki wojskowe. Poniżej ich umieszczono inskrypcje. Na bruku pomiędzy nimi napis w języku polskim i ukraińskim: POLSKI CMENTARZ WOJENNY

Napis: CZWARTY/ CMENTARZ KATYŃSKI/ ZBUDOWANY STARANIEM/ RADY OCHRONY PAMIĘCI/ WALK I MĘCZEŃSTWA/ Z FUNDUSZY/ RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ/ 2012

Napis: PAMIĘCI/ OBYWATELI/ RZECZPOSPOLITEJ/ POLSKIEJ/ OFIAR/ ZBRODNI KATYŃSKIEJ/ ARESZTOWANYCH/ PO 17 WRZEŚNIA/ 1939 ROKU PRZEZ/ SOWIECKIE NKWD/ I ZAMORDOWANYCH/ NA MOCY DECYZJI/ NAJWYŻSZYCH WŁADZ ZSRR/ Z DNIA 5 MARCA/ 1940 ROKU

Napis: POLSKI CMENTARZ WOJENNY/ w Kijowie-Bykowni/ wybudowały firmy:/ UNIBEP S.A./ ZAKŁAD KAMIENIARSKI/ FURMANEK sp.j./ według projektu/ rzeźbiarza Marka Moderau/ MODERAU art/ i architekta Roberta Głowackiego/ AIR projekt

Pośrodku założenia znajduje się placyk z ołtarzem i zamknięty ścianą z pęknięciem stylizowanym na krzyż. Cała ściana pokryta jest nazwiskami zamordowanych Polaków.

Przed ołtarzem , od wejścia po lewej stronie umieszczono kurhan pokryty kostką, po jego bokach na końcach krzyża inskrypcja, order Virtuti militari i krzyż kampanii wrześniowej.

Napis: TU SPOCZYWAJĄ/ OBYWATELE RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ/ KTÓRZY MA MOCY DECYZJI/ NAJWYŻSZYCH WŁADZ ZSRR Z 5 MARCA 1940 R./ ZOSTALI ZAMORDOWANI W WIĘZIENIU/ WEWNĘTRZNYM NKWD W KIJOWIE/ SZCZĄTKI OFIAR ZOSTAŁY ODNALEZIONE/ PODCZAS PRAC ARCHEOLOGICZNYCH/ W LATACH 2001, 2006, 2007, 2011, 2012

Przy kurhanie pylony z symbolami religii: katolickiej, prawosławnej, judaizmu i islamu. pomiędzy nimi zawieszony jest dzwon z inskrypcją.

Napis: I TYLKO PAMIĘĆ ZOSTAŁA/ PO TEJ KATYŃSKIEJ NOCY.../ PAMIĘĆ NIE DAŁA SIĘ ZGŁADZIĆ/ NIE CHCIAŁA ULEC PRZEMOCY/ I WOŁA O SPRAWIEDLIWOŚĆ/ I PRAWDĘ PO ŚWIECIE NIESIE.../ FELIKS KONARSKI/ /REF REN/ / BYKOWNIA, ANNO DOMINI 2012

Dookoła kwatery wije się wybrukowana kostką droga wzdłuż której umieszczone są tablice upamiętniające zamordowanych obywateli II RP. Są tu podane imiona i nazwiska ofiar, ich stopnie wojskowe, daty i miejsce narodzin oraz ewentualnie kim byli przed wojną.

Napis na początku wstęgi z tablicami: "musimy zatem wiedzieć/ policzyć dokładnie/ zawołać po imieniu/ opatrzyć na drogę"/ Zbigniew Herbert

Nieopodal znajduje się krzyż z napisem po polsku i ukraińsku, oraz mniejszy z datą 1940. Na jednym z drzew upamiętnienie zamordowanego przez Sowietów Mieczysława Gruszkowskiego

Napis: BOŻE/ ZMIŁUJ SIĘ

Źródła:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Polski_Cmentarz_Wojenny_w_Kijowie-Bykowni
http://www.muzeumkatynskie.pl/pl/12496/cmentarz_w_bykowni.html