Kazimierz Dolny - głaz upamiętniający akcję oddziału Hieronima Dekutowskiego
- Szczegóły
- Utworzono: poniedziałek, 07, luty 2022 20:50
- Poprawiono: poniedziałek, 07, luty 2022 20:50
- Opublikowano: środa, 30, listopad -0001 00:00
- Odsłony: 694
Kazimierz Dolny - głaz upamiętniający akcję oddziału Hieronima Dekutowskiego
Położenie: ul. Zamkowa
Napis: 19 maja 1945 roku/ oddział Delegatury Sił Zbrojnych Sił Zbrojnych/ mjr. cichociemnego/ Hieronima Dekutowskiego „Zapory”/ rozbił posterunek Milicji Obywatelskiej/ znajdujący się w budynku vis-á-vis/ walcząc z komunistyczną dyktaturą/o Wolną i Niepodległą Polskę/ Chwała Bohaterom/ Światowy Związek/ Żołnierzy Armii Krajowej/ Koło w Kazimierzu Dolnym/ Mieszkańcy/ Kazimierza Dolnego
Hieronim Dekutowski (24 IX 1918 - 7 III 1949), urodził się w Dzikowie, uczył się w Tarnobrzegu, jednocześnie należał do harcerstwa. Maturę zdał w 1939 r., lecz wybuch wojny przeszkodził mu w podjęciu studiów. W czasie kampanii wrześniowej jako ochotnik wziął udział w walkach obronnych we Lwowie. Następnie przedostał się na Węgry, potem przez Jugosławię i Włochy do Francji. Tam trafił do polskiej 2. Dywizji Strzelców Pieszych. Po klęsce Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do 1. Brygady Strzelców, następnie do 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Zgłosił się na ochotnika na przeszkolenie dywersyjne do służby w kraju. W III 1943 r. został awansowany do stopnia kaprala podchorążego i zaprzysiężony jako cichociemny. Do Polski został zrzucony w nocy z 16 na 17 IX 1943 r. w okolicach Wyszkowa. W kraju został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy i otrzymał przydział do Kedywu Okręgu AK Lublin. Później objął dowództwo 4. kompanii 9. pp AK. W I 1944 r. został szefem Kedywu w Inspektoracie Lublin-Puławy. Od I do VII jego oddział przeprowadził ponad 80 akcji wymierzonych w okupantów niemieckich. Od I 1945 r. rozpoczął działalność wymierzoną przeciwko władzy komunistycznej. Głównym powodem ponownego zejścia do więzienia, było zamordowanie przez szefa posterunku MO w Chodlu Żyda Abrama Taubera, 4 żołnierzy z jego oddziału, w tym jednego, któremu Tauber zawdzięczał życie. Jego oddział od IV do VI wykonał szereg akcji, w tym 19 V 1945 r. zaatakował posterunek MO w Kazimierzu Dolnym. Tu podczas walk zginęło 6 żołnierzy i milicjantów, jeden pracownik UB i 2 żołnierzy Armii Czerwonej. W VI 1945 r. został awansowany na stopień majora, jednocześnie mianując na dowódcę oddziałów partyzanckich w Inspektoracie Delegatury Sił Zbrojnych Lublin. W VII 1945 r. "Zapora" na rozkaz przełożonych rozwiązał swoje oddziały, sam jednak pozostał w ukryciu. Od XII 1945 r. nawiązał kontakt z WiN w Lublinie, ponownie zostając dowódcą oddziałów partyzanckich na tym terenie. Od tego czasu oddziały "Zapory" dokonywały licznych akcji na terenie od Lubartowa do Tarnobrzegu i od Zamojszczyzny do wschodniej Kielecczyzny, czasem wyprawiając się także na Rzeszowszczyznę. Po wprowadzeniu amnestii w 1947 r. "Zapora" zdemobilizował swoich podkomendnych, we IX 1947 r. przekazał dowodzenie części oddziałów Zdzisławowi Brońskiemu "Uskok". Dekutowski został aresztowany 16 IX 1947 r. podczas próby przedostania się na Zachód. Po długim, okrutnym śledztwie został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano w Warszawie, ciało spoczęło na Powązkach, na "łączce".
Źródło:
- Nowak Sz., Oddziały Wyklętych, Warszawa
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Dekutowski