Tarnów - cmentarz żydowski

Szczegóły: Utworzono: sobota, 14, luty 2015 21:14; Poprawiono: niedziela, 15, luty 2015 21:45; Opublikowano: sobota, 14, luty 2015 21:14; Odsłony: 5907

Tarnów - cmentarz żydowski

Położenie: skrzyżowanie ul. Szpitalnej ze Słoneczną

Cmentarz żydowski w Tarnowie powstał zapewne przed 1581 r. Do dnia dzisiejszego zachowało się wiele nagrobków sprzed kilku wieków. Pochowano tu członków najbardziej znanych żydowskich rodzin z Tarnowa (np. Merzów i Szancerów) oraz cadyków i rabinów tarnowskich. W czasie II wojny światowej Niemcy dokonywali tu masowych egzekucji społeczności żydowskiej, np. od 11 do 18 VI 1942 r. w Tarnowie zamordowano około 3000 osób. Na terenie cmentarza również dokonywano masowych rozstrzeliwań w uprzednio przygotowanych dołach. W 1942 r. piaskowcowe nagrobki posłużyły Niemcom do umacniania dróg i chodników. W 1976 r. cmentarz został wpisany na listę zabytków.

Na teren kirkutu wchodzi się przez replikę zabytkowej bramy, której oryginał został przekazany do Muzeum Holokaustu.

Opis bramy

Nieopodal wejścia uwagę zwraca pomnik w kształcie urwanej kolumny upamiętniający zagładę Żydów.

Jego opis znajduje się tutaj.

Na terenie cmentarza znajdują się liczne powojenne nagrobki upamiętniające zamordowanych członków rodzin żydowskich. Na niektórych z nich są już właściwie nieczytelne napisy.

Napis: DLA PAMIĘCI/ ZAMORDOWANYCH/ PRZEZ NIEMCÓW/ W 1942-43 r/ HIRSZ KEITELMAN/ BEILA/ ISRAEL JOSEF/ SARA LEA/ POZOSTAŁE/ DZIECI/ ABEK KEITELMAN/ RÓŻA GOLDBERGOWA

Napis: ZGINĘLI ŚMIERCIĄ/ MĘCZEŃSKĄ W 1942 r/ CHAIM AUSSENBERG/ ŻONA HELENA/ CÓRKI:/ ESTERA KICHEL/ BASIA SPANGELET/ Z MĘŻAMI I DZIEĆMI/ ORAZ GOLDZIA I SYN JOSIU/ NAGROBEK POSTAWIŁA CÓRKA BEILA GOLDBERG

Napis: Zginęli z rąk siepczy/ hitlerowskich/ Markus - Sabina - Adolf - Anna/ Symche - Salomon - Mala/ KLEINOWIE/ Fajga - Moseswolf - Salomon/ Fryda - Rachela - Hanna/ TOPIOŁOWIE/ Herman I Rosa/ GRÜN/ z rodzinami

Napis: Dla wiecznej pamięci/ po naszym dziadku i babci/ Meir i Szprinca/ Zins/ zamordowanych przez zbrodniarzy/ niemieckich w roku 1940/ Wnukowie: Julian i Stefan Zins

Napis: WIECZNA PAMIĘĆ ZAMORDOWANYM/ PRZEZ HITLEROWCÓW W LATACH 1942 - 1943/ NINA WARENHAUPT SAMUEL WARENHAUPT/ STEFANIA SIMCHE KAROL WARENHAUPT/ FELICJA SIMCHE

(napis na symbolicznym grobie dr Eliasza Simche, adwokata 14.04.1873 - 22.03. 1926)

Napis: PAMIĘCI ŻONY/ SARA NECHA Z BRANDÓW I WEIMANÓW/ SILBERMANOWA I SYNA/ BENJAMINA SILBERMANA/ ZAMORDOWANYCH PRZEZ ZBIRÓW NIEMIECKICH/ WE WRZEŚNIU 1942 R./ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI

Napis: IN MEMORY/ OF THE FAMILY/ OF GUTMAN/ AND PEARL LIS

Napis: SCHIFFER PESLA RUCHLA/ SCHIFFER GOLDA/ SCHIFFER HENRYK/ NAJUKOCHAŃSZA MAMUSIA ŻONA I SYN/ ZGINĘLI ŚMIERCIĄ TRAGICZNĄ/ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI

Napis: BP/ JÓZEF STURMWIND/ UR. 10.10.1913 ZM. 24.10.1992/ PINKAS/ STURMWIND/ UR. 1911 R./ ZAMORDOWANY PRZEZ HITLERA/ W TARNOWIE 1941 R.

Napis: BŁP/ RAFAEL FRIES S. PINKUSA/ MOJŻESZ MALZ/ ZGINĘLI OD KULI HITLEROWSKIEJ/ W LESIE ŚWIEBODZIŃSKIM 1943 r/ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI

Napisy na jednym nagrobku:

PAMIĘCI/ NAJDROŻSZEJ MATKI HELENY Z/ BETRUBNISSÓW MELOCHOWEJ, SIOSTRY ???/ ZAMORDOWANYCH PRZEZ NIEMCÓW WE WRZEŚNIU 1942 R/ NAJDROŻSZEGO OJCA SZYMONA/ I BRATA BINKA/ ZAMORDOWANYCH PRZEZ NIEMCÓW WE WRZEŚNIU 1942 R

PAMIĘCI/ NAJDROŻSZYCH RODZICÓW/ HERMANA I AMALII LICHTINGER/ ZAMORDOWANYCH PRZEZ NIEMCÓW/ WE CZERWCU 1942 R/ NAJDROŻSZEJ SIOSTRY HANI/ Z MĘŻEM JEHOSZNA NATHEM/ TINKA I BENKIEM ZAMORDOWANYCH WE WRZEŚNIU 1942 R/

UCZCZENIE PAMIĘCI/ RODZINY BETRUBNISS/ I GUTTERÓW

DEBORA LEA SROKA/ SYN DR ISRAEL SROKA/ ZOSTAŁ ZABITY NA POLU WALKI/ W R. 1940 POD HUMANEM/ MARKUS SILBERBERG ŻONA/ EWA Z DOMU SROKA/ HADASA LAUFER Z SROKÓW/ ZOSTALI ZAMORDOWANI PRZEZ ZBIRÓW/ HITLEROWSKICH W 1942 R

CHAIM SCHWINGER ZM W 1940/ ŻONA ROZALJA Z DOMU CEBEL/ JACOL Z RODZINĄ/ LEIB WOLF MARKUS I/ ISRAEL SCHWINGER/ ZOSTALI ZAMORDOWANI/ PRZEZ ZBIRÓW NIEMIECKICH/ W 1942 R

Napis: DLA UCZCZENIA OFIAR HITLERYZMU/ ZAMORDOWANYCH W 1942 r/ RÓŻY HABER - GROSSBARDÓW/ ALEXANDRA HABERA Z ŻONĄ POLĄ I CÓRKĄ ANETKĄ/ JAKUBA HABERA Z ŻONĄ BRONIĄ I CÓRKĄ RYSIĄ/ DLA UCZCZENIA PAMIĘCI ZMARŁEJ W Z.S.S.R. W 1942 r/ FRANCISZKI Z HABERÓW BRANDOWA/ RODZINA

TABLICA PAMIĄTKOWA/ ERNA FLAUMENHAFT/ OSKAR FLAUMENHAFT/ RÓZIA HAUSER/ JAKUB HAUSER/ ZELMA HAUSER/ ZGINĘLI Z RĄK ZBIRÓW/ NIEMIECKICH

Napisy na jednym nagrobku:

TU SPOCZYWA CHAIM FABER/ SYN ABRAHAMA I PAULINY/ ZAMORDOWANY PRZEZ/ ZBIRÓW NIEMIECKICH/ W ROKU 1941

DLA UCZCZENIA PAMIĘCI/ ZAMORDOWANYCH PRZEZ/ ZBIRÓW NIEMIECKICH/ MOJŻESZA FABERA JEGO/ SYNÓW - SYNOWYCH/ WNUKÓW I PRAWNUKÓW/ ABRAHAM PAULINA Z LEISTENÓW/ NORBERT KUDLER/ MANIA KUDLER Z FABERÓW/ CHAIM RACHEL/ FELA JANECZEK/ ARON LEA Z GUTERÓW/ LEIBEK DEBORA/ HERSZ RÓŻA/ WIKTOR RÓŻA Z LANDARÓW/ IRENA HOFMAN Z FABERÓW/ ACHIMEK HOFMAN/ CHAIM BRONEK

Napis: DLA UCZCZENIA PAMIĘCI/ TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI/ Dr KRIEGERA FRYDERYKA/ KRIEGEROWEJ ADELI/ Dr EDELSTEIN BERTY/ ZAMORDOWANYCH PRZEZ GESTAPO W 1942 r/ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI/ SIOSTRA HELENA SZANCEROWA/ Z KRIEGERÓW