Katowice - pomnik poległych górników kopalni Wujek

Katowice - pomnik poległych górników kopalni Wujek

Położenie: przed głównym budynkiem kopalni "Wujek", na placu NSZZ Solidarnośc, przy ul. Wincentego Pola

Projektant: Alina Borowczak-Grzybowska, Andrzej Grzybowski

Rok: 15 XII 1991

Krzyż ma 33 metry wysokości, w 9 krzyżach symbolizujących poległych górników został umieszczone urny z ziemią z grobów ofiar pacyfikacji. Na murze znajduje się kilkanaście tablic pamiątkowych fundowanych przez różnorakie instytucje. Odsłonięcia pomnika dokonał ówczesny prezydent Polski Lech Wałęsa, a poświęcenia dokonał nuncjusz apostolski arcybiskup Józef Kowalczyk.

Napis: W HOŁDZIE/ GÓRNIKOM POLEGŁYM/ 16.XII.1981 ROKU/ W OBRONIE/ WOLNOŚCI I SOLIDARNOŚCI/ W 10 ROCZNICĘ

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek3.jpg

 

Napis: ODDALI SWE ŻYCIE/ ZA GODNOŚĆ NASZĄ I IDEAŁY/ SOLIDARNOŚCI/ JÓZEF CZEKALSKI KRZYSZTOF GIZA/ JOACHIM GNIDA RYSZARD GZIK/ BOGUSŁAW KOPCZAK ANDRZEJ PEŁKA/ JAN STAWISIŃSKI ZBIGNIEW WILK/ ZENON ZAJĄC/ NSZZ SOLIDARNOŚĆ/ REGION/ ŚLĄSKO - DĄBROWSKI/ KATOWICE 16.12.1990 R

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek5.jpg

 

Napis: CZEŚĆ/ I CHWAŁA/ POLEGŁYM/ KWK "WUJEK"/ SOLIDARNOŚĆ/ ZAKŁADÓW/ MECHANICZNYCH/ PZL "WOLA"/ W WARSZAWIE/ GRUDZIEŃ 1981 R.

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek6.jpg

 

Napis: POLEGŁYM GÓRNIKOM/ 1981 1989/ SOLIDARNOŚĆ/ NSZZ/ HUTNICY NOWEJ HUTY

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek8.jpg

 

Napis: 212 LAT/ KWK KLEOFAS/ CHWAŁA GÓRNIKOM KWK "WUJEK"/ ZA OFIARĘ ŻYCIA ZŁOŻONĄ/ W OBRONIE DEMOKRACJI/ KOMISJA ZAKŁADOWA/ NSZZ SOLIDARNOŚĆ/ KWK KLEOFAS-KATOWICE/ 16 12 2004/ KATOWICE

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek9.jpg

 

Napis: W HOŁDZIE GÓRNIKOM/ POLEGŁYM W GRUDNIU 1981 R./ W OBRONIE PRAW/ ZWIĄZKOWYCH/ W DOWÓD SOLIDARNOŚCI/ SPOŁECZEŃSTWO WYBRZEŻA/ WYBRZEŻA 1970-ŚLĄSK 1981./ 4.XII.1983.

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek7.jpg

 

Napis: W HOŁDZIE GÓRNIKOM/ POLEGŁYM W GRUDNIU 1981 R./ W OBRONIE PRAW/ ZWIĄZKOWYCH/ W DOWÓD SOLIDARNOŚCI/ SPOŁECZEŃSTWO WYBRZEŻA/ WYBRZEŻA 1970-ŚLĄSK 1981./ 4.XII.1983.

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek10.jpg

 

Napis: UMARŁYM/ KU/ PAMIĘCI/ ŻYWYM/ KU/ PRZESTRODZE/ SOLIDARNOŚĆ/ HUTY BAILDON

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek11.jpg

 

Napis: 16 GRUDNIA 1981/ ZGINĘLI ZA PRAWO/ DO ŻYCIA GODNEGO/ CZEKALSKI JÓZEF lat 48/ GZIK RYSZARD lat 35/ WILK ZBIGNIEW lat 30/ GNIDA JOACHIM lat 28/ KOPCZAK BOGUSŁAW lat 28/ GIZA JÓZEF lat 23/ ZAJĄC ZENON lat 22/ STAWISIŃSKI JAN lat 21/ PEŁKA ANDRZEJ lat 19/ "Lecz mówię Wam-Przyjaciołom moim/ Nie bójcie się tych którzy zabijają ciało/ a potem nic więcej uczynić nie mogą."/ NSZZ SOLIDARNOŚĆ/ KWK WUJEK

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek12.jpg

 

Napis: W HOŁDZIE/ POLEGŁYM GÓRNIKOM/ KWK WUJEK/ STOWARZYSZENIE REPRESJONOWANYCH/ W STANIE WOJENNYM/ REGIONU/ ŚLĄSKO - DĄBROWSKIEGO/ KATOWICE 13.XII.2001

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek13.jpg

 

Napis: PAMIĘCI OFIAR 13.XII.1981/ "TO COŚ UMOCNIŁ/ WŁASNEJ KRWI PRZELANIEM/ NIECH PRZETRWA NA WIEKI"/ ZWIĄZEK WIĘŹNIÓW/ POLITYCZNYCH/ OKRESU STANU WOJENNEGO

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek14.jpg

 

Napis: W HOŁDZIE/ POLEGŁYM GÓRNIKOM/ KOMISJA ZAKŁADOWA/ NSZZ SOLIDARNOŚĆ/ KWK NOWA RUDA/ 16.12.1998

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek15.jpg

 

Napis: PAMIĘCI ZAMORDOWANYCH GÓRNIKÓW KWK "WUJEK"/ W DNIU 16.12.1981 R./ "A JEŚLI KOMUŚ OTWARTO DROGĘ DO NIEBA:/ TO TYM - CO ZA POLSKĘ ZGINĘLI"/ NSZZ SOLIDARNOŚĆ/ ZAKŁADÓW CHEMICZNYCH ORGANIKA -AZOT S.A./W JAWORZNIE/ W 13 ROCZNICĘ TRAGEDII

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek16.jpg

 

Napis: WALCZĄCYM POLEGŁYM/ GÓRNIKOM/ KOPALNI "WUJEK"/ SOLIDARNOŚĆ/ HUTA KATOWICE

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek17.jpg

 

Napis: W HOŁDZIE GÓRNIKOM KOPALNI WUJEK/ POLEGŁYM 16 GRUDNIA 1981/ ZA WOLNOŚĆ I SOLIDARNOŚĆ/ Amerykańscy Związkowcy z AFL -CIO/ A TRIBUTE TO THE WORKERS/ OF THE COAL MINE WUJEK/ FALLEN FOR FREEDOM AND SOLIDARNOŚĆ/ ON DECEMBER 16, 1981/ on behalfof American workers AFL-CIO

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek18.jpg

 

Napis: GÓRNIKOM KOPALNI WUJEK// JÓZEFOWI CZEKALSKIEMU/ JÓZEFOWI GIZIE/ JOACHIMOWI GNIDZIE/ RYSZARDOWI GZIKOWI/ BOGUSŁAWOWI KOPCZAKOWI/ ANDRZEJOWI PEŁCE/ JANOWI STAWISIŃSKIEMU/ ZBIGNIEWOWI WILKOWI/ ZENONOWI ZAJĄCOWI/ POLEGŁYM ZA WOLNĄ POLSKĘ/ 16 GRUDNIA 1981 ROKU/ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI/ PREZYDENT RZECZPOSPOLITEJ/ POLSKIEJ/ LECH WAŁĘSA/ GRUDZIEŃ 1995 ROK

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek19.jpg

 

Napis:  "NARÓD GINIE, GDY ZNIEPRAWIA SWOJEGO DUCHA/ NARÓD ROŚNIE, GDY DUCH JEGO CORAZ BARDZIEJ SIĘ OCZYSZCZA/ I TEGO ŻADNE SIŁY ZEWNĘTRZNE NIE ZDOŁAJĄ ZNISZCZYĆ"/ JAN PAWEŁ II/ LEKARZOM, PIELĘGNIARKOM/ ORAZ WSZYSTKIM,/ KTÓRZY OFIARNIE NIEŚLI POMOC BOHATERSKIM/ GÓRNIKOM RANNYM 16 GRUDNIA 1981 ROKU/ PODCZAS PRZEPROWADZONEGO W CZWARTYM DNIU/ STANU WOJENNEGO, ZBRODNICZEGO ATAKU ZOMO/ NA KOPALNIĘ "WUJEK"/ Z WDZIĘCZNOŚCIĄ ZA ICH ODWAGĘ I POŚWIĘCENIE/ ŚLĄSKA IZBA LEKARSKA/ KATOWICE, 16.12.2015 ROK

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie2_katwujek_lek.JPG

 

Tablice na budynku dyrekcji kopalni.

Napis: W HOŁDZIE/ REPRESJONOWANYM POLITYCZNIE/ ŻOŁNIERZOM - GÓRNIKOM, KTÓRZY/ PRZYMUSOWO PRACOWALI I GINĘLI/ W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO,/ RUD URANU I W KAMIENIOŁOMACH./ W LATACH 1949 - 1959/ ZWIĄZEK/ REPRESJONOWANYCH/ POLITYCZNIE/ ŻOŁNIERZY GÓRNIKÓW/ KATOWICE WRZESIEŃ/ 2001 r.

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie2_katwuj_uran.JPG

 

Napis: W CZTERDZIESTOLECIE/ POLSKI LUDOWEJ/ GÓRNIKOM KOPALNI "WUJEK"/ POLEGŁYM W WALKACH/ O WOLNOŚĆ NARODOWĄ,/ SPRAWIEDLIWOŚĆ SPOŁECZNĄ/ I NA STANOWISKACH PRACY/ ZAŁOGA KOPALNI "WUJEK"/ KATOWICE KWIECIEŃ 1984 R.

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie2_katwujek_40lat.JPG

 

Podczas pacyfikacji KWK Wujek 16 XII 1981 r. siłami milicji oraz wojska i w wyniku strzałów oddziału ZOMO zginęło 9 strajkujących górników, a 21 zostało rannych. Do pacyfikacji kopalni przeznaczono: 5 kompanii ZOMO, 2 kompanie ORMO, 1 kompanię NOMO, 7 armatek wodnych, a ponadto 3 kompanie po 10 bojowych wozów piechoty i 1 kompanię czołgów. Dodatkowo do dyspozycji dowódcy zostawiono pluton specjalny ZOMO.Rannych zostało 41 milicjantów i żołnierzy, w tym 11 ciężko. W II 1982 r. ąd Śląskiego Okręgu Wojskowego ogłasza wyrok na przywódców górniczego strajku w KWK Wujek. Stanisław Płatek skazany został na 4 lata, Jerzy Wartak na 3,5 roku, Adam Skwirz i Marian Głuch po 3 lata, natomiast cztery osoby zostały uniewinnione. Proces osób związanych z pacyfikacją zakończył się dopiero w 1997 r. Trzeci proces ostatecznie zakończył się w IV 2008 r. tym samym zakończyło się postępowanie po 28 latach. Wyrok skazujący uznawał za winnego pacyfikacji Romualda Cieślaka oraz 14 milicjantów za winnych strzelania do górników.

Źródła:

  • http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_poleg%C5%82ych_g%C3%B3rnik%C3%B3w_KWK_%E2%80%9EWujek%E2%80%9D
  • http://pl.wikipedia.org/wiki/Pacyfikacja_kopalni_Wujek

 

b_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek.jpgb_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek2.jpgb_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek4.jpgb_150_100_16777215_00_images_slaskie_wujek20.jpg