Łysa Góra - pomnik alianckich lotników
- Szczegóły
- Utworzono: sobota, 24, maj 2014 18:57
- Poprawiono: sobota, 24, maj 2014 18:57
- Opublikowano: sobota, 24, maj 2014 18:57
- Odsłony: 4501
Łysa Góra - pomnik alianckich lotników
Położenie: Łysa Góra, gmina Dębno, powiat brzeski, województwo małopolskie
W rejonie szczytu Łysa Góra (378), przysiółek Przymiarki, w jarze potoku, dojście oznaczone tablicami informacyjnymi
Pierwotna tablica na pomniku zawierała liczne błędy w nazwiskach poległych lotników. Nowa została umieszczona 25 VIII 2007 r. Głaz bez tablicy oznacza miejsce pierwotnego pochówku poległych.
Napis: POLEGLI/ ZA WOLNOŚĆ NASZĄ I WASZĄ/ Pilot G. Lawrie SAAF/ Drugi pilot A.J.McInnes SAAF/ Nawigator O. Coleman SAAF/ Radiooperator H.H. Lewis SAAF/ Bombardier G. Swift RAF/ Strzelec A.M. Bonney RAF/ Strzelec R. Zambra RAF/ ZAŁOGA SAMOLOTU TYPU LIBERATOR/ Z 31 DYWIZJONU SAAF, NIOSĄCEGO POMOC/ POWSTANIU WARSZAWSKIEMU/ ZESTRZELONEGO 16/17 SIERPNIA 1944 ROKU
Opis wydarzeń według informacji zawartych na tablicach
W nocy z 16/17 sierpnia 1944 r. w Łysej Górze na "Przymiarkach" rozbił się samolot typu Liberator EW-161 "N" z 31. Dywizjonu Południowoafrykańskich Sił Powietrznych (SAAF), zestrzelony przez niemieckiego nocnego myśliwca, w drodze powrotnej do bazy we Włoszech po dokonaniu zrzutu dla Powstania Warszawskiego. Zginęła cała załoga samolotu. Do swojego drugiego lotu z zaopatrzeniem dla Powstania Warszawskiego dowodzona przez kapitana Gordona Lawrie załoga wystartowała z Włoch 16 sierpnia 1944 r. o godz. 19.30. Samolot dokonał szczęśliwego zrzutu na placówkę "Hamak" w Puszczy Kampinoskiej k/Warszawy zrzucając w zasobnikach m.in. karabiny i pistolety maszynowe wraz z zapasem amunicji, granatniki typu PIAT oraz granaty. w drodze powrotnej w okolicach Tarnowa Liberator został zaatakowany przez dwa nocne myśliwce. Po nierównej walce Liberator został zestrzelony przez asa nocnych myśliwców niemieckich na froncie wschodnim leutnanta Gustava Francsi. Prawdopodobnie tuż przed rozbiciem się o ziemię maszyna eksplodowała w powietrzu. Jej szczątki znalazły się bowiem w trzech miejscach. Kadłub maszyny spadł w wąwozie, gdzie znajduje się obecnie pamiątkowy obelisk. Oddzielnie spadło skrzydło, a jeszcze w innym miejscu tył kadłuba wraz z wieżyczką tylnego strzelca. Cała załoga spłonęła we wraku samolotu, za wyjątkiem tylnego strzelca, którego ciało znaleziono około 300 metrów od kadłuba samolotu. Prawdopodobnie w chwili eksplozji został on wyrzucony z maszyny wraz z tylną częścią kadłuba.
Początkowo zwłoki lotników zostały pochowane w miejscu katastrofy, przy wraku samolotu. Jedynie tylnego strzelca pochowano na cmentarzu w Łysej Górze. Po wojnie szczątki lotników zostały ekshumowane i znalazły miejsce doczesnego spoczynku na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
