Katyń - Polski Cmentarz Wojenny (Rosja)

Katyń - Polski Cmentarz Wojenny (Rosja)

Położenie: Katyń, obwód smoleński, rejon smoleński

Rok: 28 VII 2000

Projektant: Zdzisław Pidek, Andrzej Sołyga, Wiesław Synakiewicz, Jacek Synakiewicz

Cmentarz powstał z inicjatywy Federacji Rodzin Katyńskich. Jest to miejsce pochówku 4421 oficerów i podoficerów Wojska Polskiego, którzy zostali wzięci do niewoli przez wkraczające na wschodnie tereny II RP wojska radzieckie. Przetrzymywani byli w obozie w Kozielsku, wiosną 1940 przewiezieni do stacji Gniezdowo, a następnie zamordowani strzałem w tył głowy w Katyniu.

Na teren cmentarza wchodzi się przez szklaną bramę, której skrzydła wyrastają z pawilonu wystawowego. Umieszczone są na nim nazwiska polskich i rosyjskich ofiar stalinowskiego reżimu. Obok ustawione są duże tablice propagandowe  informujące o wojnie polsko-bolszewickiej. Oprócz tego znajdują się tu dwie tablice z planami, jedna przed wejściem głównym przedstawiająca całość założenia, druga przed wejściem na teren polskiej części.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn3.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn4.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn17.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn15.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn20.JPG 

 Jest tu także obiekt ekspozycyjny "GUŁAG na kołach"

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn16.JPG 

 

Przy placu żałoby ścieżka rozdziela się na część polską i rosyjską. Wejście na poszczególne fragmenty prowadzi przez instalację w kształcie bramy.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn18.JPG

 

Przy wejściu na teren polskiego cmentarza znajdują się dwa pylony z polskimi orłami wojskowymi.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn41.JPG b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn26.JPG

 

Na bruku znajduje się napis: POLSKI CMENTARZ WOJENNY/ KATYŃ

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn5.JPG 

 

Tuż przy nich znajduje się tablica inskrypcyjna, na której tekst został sporządzony w trzech językach: po polsku, rosyjsku i angielsku.

Napis: POLSKI CMENTARZ WOJENNY/ W KATYNIU/ ZBUDOWANY W LATACH 1999-2000 STARANIEM/ RADY OCHRONY PAMIĘCI WALKI I MĘCZEŃSTWA/ Z FUNDUSZY RZĄDU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ/ I ZBIÓREK SPOŁECZNYCH PROWADZONYCH PRZEZ RODZINY/ I ŚRODOWISKA KATYŃSKIE W POLSCE I NA ŚWIECIE/ UROCZYŚCIE OTWARTY 28 LIPCA 2000 R.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn21.JPG

 

Przy prostych ławkach znajduje się drewniany krzyż z wyrytym napisem:

Napis: W TYM MIEJSCU/ ZOSTANIE/ WZNIESIONY/ KRZYŻ/ UPAMIĘTNIAJĄCY/ ŚMIERĆ/ POLSKICH/ OFICERÓW

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn22.JPG

 

Cmentarz ma kształt kurhanu otoczonego murem, na którym znajdują się tabliczki epitafijne z nazwiskiem, imieniem, miejscem narodzenia, stopniem wojskowym i ewentualnie pełnioną funkcją. Na bruku umieszczono również Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 i Krzyż Virtuti Militari

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn12.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn23.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn25.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn24.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn8.JPG

 

W centrum cmentarza znajduje się brama pamięci, na której umieszczone są wszystkie nazwiska ofiar tej zbrodni. Przed nią stoi ołtarz - stół, za nim żeliwny krzyż.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn7.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn36.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn33.JPG

 

Przy nim znajdują się tablice inskrypcyjne.

Napis: W HOŁDZIE/ PONAD 4400/ SPOCZYWAJĄCYM/ W LESIE KATYŃSKIM/ OFICEROM/ WOJSKA POLSKIEGO/ JEŃCOM WOJENNYM/ Z OBOZU W KOZIELSKU/ ZAMORDOWANYM/ WIOSNĄ 1940 R./ PRZEZ NKWD/ NARÓD POLSKI

Napis: W TYM MIEJSCU ZNAJDUJE SIĘ POŚWIĘCONY/ PRZEZ OJCA ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II/ KAMIEŃ WĘGIELNY POD BUDOWĘ POLSKIEGO/ CMENTARZA WOJENNEGO/ W KATYNIU/ CIERPIENIU - PRAWDĘ/ UMARŁYM - MODLITWĘ/ W OBLICZU BOGA WSZECHMOGĄCEGO/ 1995 RODACY

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn28.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn29.JPG

 

Pod bramą zawieszono dzwon. Na jego powierzchni został wyryty tekst Bogurodzicy i nazwa "Katyń”.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn2.JPG


Na terenie cmentarza znajduje się sześć zbiorowych mogił z szczątkami oficerów. Są one otoczone żeliwnym obramowaniem, a na nich spoczywają lekko krzyże.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn10.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn11.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn30.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn31.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn32.JPG 

 

oraz dwa groby generałów

Napis: gen. brygady Bronisław Bohaterewicz 27.02. 1870 Grodno

Napis: gen. brygady Mieczysław Makary Smorawiński 25.12.1893 Kalisz

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn34.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn35.JPG



Szczególne wrażenie wywierają doły śmierci, skąd ekshumowano ciała pomordowanych Polaków. Są one przykryte płytami, stanowiąc wyraźną wyrwę w otaczającej cmentarz roślinności.


b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn37.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn38.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn39.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn6.JPG

 

Naprzeciw ściany–bramy pamięci usytuowano stele ze znakami wyznaniowymi chrześcijaństwa, judaizmu, prawosławia i islamu.

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn9.JPG


Oprócz tego cały kompleks obejmuje jeszcze sklep z pamiątkami, muzeum, budynek administracji, aleja rosyjskiej części założenia, krzyż prawosławny, muzeum, groby obywateli radzieckich, znak upamiętniający zastrzelonych przez Niemców 500 jeńców rosyjskich, dwa place żałoby, "Dolina Śmierci" - miejsce masowych pochówków obywateli radzieckich (ofiar represji politycznych), pomnik represjonowanych obywateli radzieckich i cerkiew pw. Zmartwychwstania Chrystusa

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn14.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_katyn19.JPG

 


Źródło:

  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Polski_Cmentarz_Wojenny_w_Katyniu
  • http://www.muzeumkatynskie.pl/pl/12493/cmentarz_w_katyniu.html